ხატია მოისწრაფიშვილი – განათლება, თუ სპორტი, თუ გარემოს დაცვა?
საქართველოს პრეზიდენტის პრესსპიკერი
სულ ერთი წამით დავფიქრდი თემის არჩევისას და მივხვდი, არანაირი „თუ” არ არსებობს, როცა საქმე ეხება ქვეყანას, სადაც დაიბადე, სადაც შენი შვილები იზრდებიან და რომლის სიყვარულიც გენეტიკურად გაქვს მიღებული, რა თქმა უნდა გინდა ის იყოს ყველაზე კარგი, ჰყავდეს ყველაზე განათლებული და ჯანსაღი საზოგადოება. მე ასეთ საქართველოში მინდა ვცხოვრობდე. ვიცი, ყველა ასე ფიქრობს, მაგრამ იმისთვის, რომ ჩვენი სურვილი თანხვედრაში იყოს რეალობასთან, ყველამ ჩვენი წილი საქმე უნდა ვაკეთოთ.
ეს ადვილი არ არის, მაგრამ მეორეს მხრივ, არც ჩვენ დავბადებულვართ არაფრის საკეთებლად.
და მაინც, განათლება, განათლება და კიდევ ერთხელ განათლება! თუმცა, განათლება მხოლოდ კარგი სკოლა და უმაღლესი სასწავლებელი არ არის! განათლება პირველ რიგში დედამიწაზე ყველაზე წკრიალა მასალისგან ადამიანის შექმნაა! დიახ შექმნა! დიახ „ჩვენ ყველა ჩვენი ბავშვობიდან მოვდივართ“ და შემდეგ ვცხოვრობთ ზუსტად ისე, როგორც გვასწავლეს სახლში, ეზოში, მეგობრებთან, სკოლაში, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში – ყველგან! ის წკრიალა მასალა ყველგან გვაკვირდება, ხედავს ჩვენ როგორ ვიქცევით და გაუცნობიერებლად, მასში ავირეკლებით ჩვენ, ასე ყალიბდება ჩვენი მომავალი თაობა. ჰოდა მარტივ და თან ძალიან გაცვეთილ კითხვაზე – როგორი გვინდა იყოს ჩვენი მომავალი თაობა? ასეთივე მარტივი და გაცვეთილი პასუხიც – რა თქმა უნდა ძალიან კარგი და ჩვენზე უკეთესი, პირველ რიგში გულისხმობს ჩვენს ქცევას, ჩვენს მოქმედებას და კითხვას რას ვაკეთებთ ამისთვის ჩვენ?
არ მიყვარს პათეტიკა, არ მიყვარს ჭკუას რომ მარიგებენ ლექციის ფორმით, მაგრამ ყოველთვის ღია ვარ მაგალითების განსახილველად. ამიტომაც, უბრალოდ გეტყვით მე როგორ ვცდილობ იმ საერთო მიზნისკენ სვლას, რომელიც ყველას გვაერთიანებს და რასაც ძალიან კარგი და ჩვენზე უკეთესი მომავალი თაობა ჰქვია.
დავიწყებ იქედან, რომ ჩემს შვილებს ნებისმიერი არჩევანის სრული თავისუფლება მივეცი, ოღონდ ერთი პირობით: გულისხმიერება, სხვისი შრომის დაფასება და ზრდილობა, არჩევანს მიღმა არსებული ფასეულობებია, ჩემი აზრით ეს ის მოცემულობაა, რომელიც გაძლევს კიდეც თავისუფალი არჩევანის შესაძლებლობას. შვილების თავისუფლების უზრუნველსაყოფად კი, დღემდე ვებრძვი საკუთარ, თითქმის დაუსაბუთებელ ადამიანურ შიშებს, რის გამოც გარკვეულ სიტუაციებში, ხანდახან ერთჯერადად, მათი თავისუფლება შემიზღუდავს კიდეც. მაგალითად, ჩემს უმცროს შვილს, ანდრიას, რომელიც 5 წლიდან ჯირითობს და შეიძლება ითქვას მის ასაკში საუკეთესო ცხენოსანია, წლების განმავლობაში, ჩემი საქართველოში არყოფნის დროს, ვარჯიშს ვაცდენინებდი და ამას უამრავი, ჩემივე მოგონილი არგუმენტით ვამართლებდი ისევ ჩემ თავთან რა თქმა უნდა. ამ ორიოდე წლის წინ წლების უნახავი, შესანიშნავი ფსიქოლოგი ბაჩა ზარდალიშვილი შემხვდა ქუჩაში, მოვიკითხეთ ერთმანეთი, ჩემი უმცროსი შვილი ცხოვრებაში არ ყავდა ნანახი, მაგრამ ჩვენ ხომ ყველაფერი ვიცით ერთმანეთზე სოციალური ქსელების წყალობით და მეუბნება, ყოჩაღ ხატია, ჩემი აზრით საუკეთესო დედა ხარ, ნამდვილ რაინდად ზრდი შვილსო, ჩემი, მოულოდნელი შექებისგან გაფართოებული თვალების შემხედვარემ, იქვე განმიმარტა, ამ შემთხვევაში თავად ცხენოსნობას ყველაზე ნაკლებ მნიშვნელობას ვანიჭებ, აქ მთავარი ცხენოსნობიდან გამომდინარე, ცხოველებთან და ბუნებასთან ურთიერთობა, მათზე ზრუნვა და რაც მთავარია სპორტის ამ ურთულეს სახეობაში საკუთარი თავისა და ფსიქიკის მართვა, აი ეს არის იმ უნარების ერთობლიობა, რომელიც საბოლოო ჯამში ღირსეულ და გაწონასწორებულ პიროვნებას ჩამოაყალიბებსო. შევყევით საუბარს და სიტყვას მოვაყოლე, მე როცა არ ვარ საქართველოში, ვარჯიშზე არ ვუშვებ-მეთქი. ჩემი „საუკეთესო დედობა“ ერთბაშად დაიმსხვრა – ეს დიდი შეცდომაა – ასე მითხრა. ამ ჩემი პრაქტიკულად ეგოისტური საქციელის გამო, თურმე ერთის მხრივ რაინდს ვზრდი, მეორეს მხრივ კი მის არაცნობიერ სამყაროში ვგზავნი ნეგატიურ გზავნილს რომ რაინდობა, მხოლოდ დედის თანხლებითაა დასაშვები. ბაჩას სიტყვებმა ჩემში პრაქტიკულად რევოლუციური გარდატეხა მოახდინა. მართალია თავად შიში დღემდე ვერ დავძლიე, მაგრამ ჩემი ემოცია ჩემი შვილის თავისუფლებას დიდი ხანია აღარ ეხება. გული მწყდება ბაჩასთვის მადლობის თქმა, რომ ვერ მოვასწარი. თუმცა, თუ ამ ბლოგის საშუალებით, ჩემსავით, კიდევ თუნდაც ერთი დედა გააცნობიერებს, რომ თავისუფლება ხელშეუხებელი ფასეულობაა, რომელიც შვილებს უპირობოდ უნდა შევუქმნათ, ეს მისთვის საუკეთესო მადლობა იქნება, მჯერა.
კიდევ ერთი მაგალითი, რომელიც ჩემს მეორე, შვილს უკავშირდება, მომავალი თაობის მხარდაჭერას ეხება, რაც ასევე დიდ პრობლემად მიმაჩნია ჩვენს ქვეყანაში. ჩვენ გვაქვს სტაჟირებები, მაგრამ ნაკლებად დაინტერესებულები ვართ სტაჟიორთა რეალური სწავლებით, ვიძლევით შენიშვნებს და ნაკლებად რჩევებს, ჩემ თავს არ გამოვყოფ, მეც ამ საზოგადოების ნაწილი ვარ და ეს შენიშვნა პირველ რიგში ისევ მე მეხება.
წლების წინ, ჩემი უფროსი შვილი ერთ-ერთ სასტუმროში სტაჟირებაზე მოხვდა. მესამე კურსზე გადასასვლელად, მისმა სასწავლებელმა სავალდებულო სტაჟირება მოითხოვა. იდეაში სულ სხვა პროფესიაზე ფიქრობდა. სტაჟირება ერთვიანი იყო. მაგრამ, მთავარი ჯერ არ მითქვამს – იმ სასტუმროში, საბედნიეროდ ერთ-ერთ მმართველ მენეჯერად ავსტრიელი Ditmar Platz-ი მუშაობდა. ამ ადამიანმა ერთი თვის განმავლობაში შეუძლებელი შეძლო – მარიამისთვის გამოიწერა სპეციალური ლიტერატურა უცხოეთიდან; საკუთარი ინიციატივით, სამუშაო საათების დასრულების შემდეგ, უტარებდა ლექციებს და გამოცდებსაც კი. სავალდებულო სტაჟირების ვადის ამოწურვის შემდეგ კი ანაზღაურებად სტაჟირებაზე დატოვა, ჯერ ყველაფერი არ გისწავლიაო. დიტმარ პლაცი საქართველოში დიდი ხანია აღარ მუშაობს, თუმცა მუდმივად ინტერესდება ყოფილი სტაჟიორის პროფესიული საქმიანობით, რჩევებს და გამოცდილებას უზიარებს დღემდე წერილობით. მოგვიანებით მარიამმა სასტუმრო ბიზნესის მიმართულებით განაგრძო სწავლა. დღეს ის რეალიზებული, შემდგარი პროფესიონალია, მუშაობს, ასწავლის და დიდი იმედი მაქვს, ისევე გულმოდგინედ, როგორც ამას მისი საუკეთესო, დღეს ძალიან მოდურ სიტყვას თუ გამოვიყენებ, „ქოუჩი“ (Couch) აკეთებდა. ესეც კიდევ ერთი არაჩვეულებრივი ადამიანი ჩემი შვილების ცხოვრებაში.
აქ დედურ სისუსტეს არ დავმალავ და პირველად საჯაროდაც შევაქებ მარიამს, მისი შრომისმოყვარეობის, პროფესიონალიზმის და წარმატების გამო. სხვათა შორის ჩემს ბავშვობაში რაღაც უცნაური, თუმცა მარტივად ახსნადი, საბჭოთა პროპაგანდის მიერ შექმნილი დამოკიდებულება არსებობდა შექება-წახალისებასთან მიმართებაში, თითქოს ზედმეტი შექება ბავშვს აზიანებდა. ეს არასწორი მიდგომა, დიდი იმედი მაქვს, ჩვენს საზოგადოებაში აღარ არსებობს. ხშირად შევაქოთ შვილები, წავახალისოთ, რა თქმა უნდა დამსახურებულად ან ცოტათი ზედმეტადაც, ამით არაფერი დაშავდება, პირიქით, ბევრად ლაღები და თავდაჯერებულები გაიზრდებიან, არც ეს არის რჩევა, უბრალოდ მე ასე ვფიქრობ.
პოსტ სკრიპტუმის ნაცვლად კი ერთს დავამატებ, მხოლოდ ჩემს აზრს, არა რჩევას, მინდა მოვიქცეთ ისე, როგორც გვინდა, რომ ჩვენ გვექცეოდნენ, ვიყოთ სამაგალითოები და კარგები არა მხოლოდ ჩვენი შვილებისთვის, სხვისი შვილებისთვისაც, ისინიც გვაკვირდებიან, სწორედ ის სხვისი შვილები არიან ჩვენი შვილების თანამოქალაქეები, ისინი იქნებიან ცხოვრების თუ ბიზნესის პარტნიორები და ყველანი ერთად, ჩვენი მომავალი საქართველო!
ამ ყველაფრის შემდეგ კი ისევ იქ ვბრუნდები, საიდანაც დავიწყე – განათლება, განათლება, განათლება და აქვე, სიამოვნებით დავამატებდი მხოლოდ ერთ სიტყვას და ეს სიტყვაა – საუკეთესო!
24.04.2019